B7.T3 – Veting u Moldaviji – u martu tri kandidata dobila crveni karton
HRA BILTEN 7 – TEMA 3
Proces vetinga – mehanizam provjere finansijskog, etičkog i stručnog integriteta sudija i tužilaca, o kojem se u Crnoj Gori godinama govori, u Republici Moldaviji se uveliko sprovodi.
Tokom marta ove godine moldavska Komisija za pravosudnu provjeru je utvrdila da dvije sutkinje i jedna pravosudna inspektorka, koja je bila kandidatkinja za Vrhovni sud pravde Moldavije (SCJ), nisu prošle provjeru.
Sa druge strane, šestoro sudija je prošlo provjeru, dok je jedna sutkinja, koja je prethodno dva puta pala u procesu pre-vetinga, ovog puta dobila pozitivno mišljenje nadležne komisije za veting.
Podsjetimo, u aprilu 2022. godine u Moldaviji je počeo proces provjere intergiteta sudija i državnih tužilaca.
Rad je započet provjerom kandidata za vodeće pozicije u Vrhovnom savjetu sudstva, Vrhovnom tužilačkom savjetu i njihovim odborima, koju je radila Komisija za pre-veting. Uporedo sa tim procesom počeo je da se sprovodi i poseban proces koji se odnosi na provjeru sudija i kandidata za Vrhovni sud, te sudija i državnih tužilaca na ključnim pozicijama. Taj proces je počeo u julu 2023. godine, dok je u maju i junu 2024. počela provjera sudija i državnih tužilaca na ključnim pozicijama.
Odluka Komisije za pre-veting nema drugi uticaj na karijeru provjeravanog kandidata, osim što ga sprečava da bude kandidat za članstvo u nekom od navedena dva savjeta.
Sa druge strane, u slučaju neuspjeha na vetingu, sudija/državni tužilac se razrješava funkcije na kojoj se nalazi. Pored toga: nema pravo da obavlja funkciju sudije/tužioca tokom 5-7 godina nakon što odluka o vetingu postane pravosnažna; gubi pravo na posebnu otpremninu predviđenu zakonom za sudije i tužioce; gubi pravo na posebnu penziju/otpremninu za sudije i tužioce, ali zadržava pravo na opštu penziju/otpremninu predviđenu opštim uslovima na osnovu godina.
Oba procesa – pre-veting i veting – u Republici Moldaviji su predviđeni kao posebni, jednokratni postupci koji se ne sprovode periodično.
Crnogorski