U utorak, 20. maja 2025. godine, sedam nevladinih organizacija obratilo se Vrhovnom državnom tužiocu Miloradu Markoviću zbog sve učestalijeg javnog veličanja četničkog pokreta i ratnog zločinca Pavla Đurišića, izražavajući zabrinutost da se time produbljuju postojeće podjele u društvu, podstiče govor mržnje, podrivaju antifašistički temelji države i rehabilituje ideologija odgovorna za masovne zločine u Crnoj Gori.

Posebno smo ukazali na izjavu mitropolita Srpske pravoslavne crkve Joanikija od 5. maja 2025, koji je Pavla Đurišića nazvao „velikim junakom“ i „nepobjedivog karaktera“, zatim na tekst sveštenika Ognjena Femića „Svi smo mi Pavle Đurišić“ od 9. maja, kao i na video snimak izvođenja pjesme „Đurišiću, mlad majore“ u restoranu Srednje stručne škole „Sergije Stanić“ u Podgorici, objavljen na Fejsbuku.

Smatramo da javno veličanje četničkog pokreta u Crnoj Gori, a posebno Pavla Đurišića, predstavlja govor mržnje (čl. 9a i 34a Zakona o zabrani diskriminacije) i podstiče na mržnju prema bošnjačkom stanovništvu, odnosno stanovništvu islamske vjeroispovijesti u Crnoj Gori, što prema Krivičnom zakoniku (čl. 370 st. 1) predstavlja krivično djelo za koje je propisana kazna zatvora od šest mjeseci do pet godina.

Podsjećamo da su četnici, pod komandom Pavla Đurišića i po naređenju Draže Mihailovića, tokom 1942. i 1943. godine počinili masovne zločine nad muslimanskim stanovništvom sjevera Crne Gore – ubijene su hiljade civila, žene silovane, ljudi mučeni, a čitava sela spaljena i razorena. Takvo veličanje četništva neminovno podstiče mržnju prema muslimanskoj i bošnjačkoj zajednici, te vrijeđa sve one građane koji se zalažu za mir i poštovanje ljudskih prava.

Nažalost, broj postupaka i pravosnažnih presuda za izazivanje nacionalne i vjerske mržnje u Crnoj Gori ostaje zabrinjavajuće nizak, što slabi preventivni efekat i omogućava nekažnjavanje ovakvih djela.

Zato očekujemo od Državnog tužilaštva da se nedvosmisleno izjasni da li veličanje četničkog pokreta u Crnoj Gori predstavlja govor mržnje koji zahtijeva sankcionisanje.

Potpisnice (abecednim redom):

Akcija za ljudska prava (HRA)

Antifašisti Cetinja

Centar za demokratsku tranziciju (CDT)

Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM)

Centar za građansko obrazovanje (CGO)

Centar za ženska prava (CŽP)

Udruženje profesora istorije Crne Gore – HIPMONT