Nevladine organizacije i građanske aktivistkinje pozdravljaju odluku Skupštine Opštine Bijelo Polje da se oduzme nagrada “Risto Ratković” osuđenom ratnom zločincu Radovanu Karadžiću.

Današnje glasanje u Skupštini Opštine Bijelo Polje važno je jer nakon 32 godine Bijelo Polje i “Ratkovićeve večeri poezije” ispravljaju grešku koja je predugo nepravedno narušavala reputaciju ovog grada i jedne od najznačanijih crnogorskih kulturnih manifestacija.

Ova odluka ohrabruje i šalje poruku da Bijelo Polje neće dozvoliti da bude mjesto gdje se slave ratni zločinci osuđeni za genocid, zločine protiv čovječnosti i kršenje zakona i običaja ratovanja. Zbog te zločinačke politike živote su izgubili i neki građani Bijelog Polja. Očekujemo da će Savjet JU “Ratkovićeve večeri poezije” u najkraćem roku završiti proces povlačenja nagrade. Bijelo Polje je grad velikih književnika poput Rista Ratkovića, Ćamila Sijarića i Marka Vešovića, koji je nagradu “Risto Ratković” odbio da primi, ali i mnogih drugih istaknutih ličnosti koje su doprinijele kulturi i zajednici i po kojima se grad prepoznaje. Ovom odlukom vraća se ugled i gradu i nagradi.

Zaključkom sa večerašnje sjednice potvrđeno je i da nagradu može oduzeti samo ona institucija koja je nagradu i dodijelila, odnosno Savjet Javne ustanove “Ratkovićeve večeri poezije”. Na ovo smo ukazali u inicijativi koju smo Savjetu poslali 26. juna ove godine. Dan kasnije sličnu inicijativu je Bošnjačka stranka uputila Skupštini Opštine Bijelo Polje, što smo tumačili kao važnu podršku. Iako je i naša inicijativa kasnije proslijeđena Skupštini Opštine Bijelo Polje, ostali smo pri stavu da je JU kao pravni nasljednik ranijih “Ratkovićevih večeri poezije” jedina koja formalno-pravno i može povući ovu nagradu, što potvrđuje i današnji zaključak kojim se prihvata inicijativa.

Očekujemo da Savjet JU “Ratkovićeve večeri poezije” pokaže integritet i dovrši proceduru revidiranjem pravilnika u narednih 30 dana i tako zaokruži ovaj proces. Podsjećamo da je Savjet prvi korak učinio kada je nakon našeg drugog pisma, u kojem smo ukazali da je ime Karadžića i dalje na spisku laureata, donio odluku da se njegovo ime ukloni sa spiska 1. jula. To je bio prvi simbolički korak ka ispravljanju greške iz 1993. godine.

Podsjećamo, nagradu “Risto Ratković” Radovan Karadžić primio je u toku rata u Bosni i Hercegovini, u vrijeme kada je bio vrhovni komandant Vojske Republike Srpske, a tokom boravka u rodnoj Crnoj Gori bio je srdačno dočekan od crnogorskog državnog vrha.

Povlačenje nagrade Karadžiću nije čin kojim se briše ono što je tada učinjeno, već se time šalje jasna poruka da se Bijelo Polje sjeća zločina počinjenih u ime zločinačke politike koju je Karadžić predstavljao i da njoj mjesta nema u Bijelom Polju.

Posebno je važno što se ova odluka donosi u trenutku kada je u Crnoj Gori sve češće veličanje ratnih zločinaca i njihove ideologije, što smo mogli vidjeti i ovog ljeta kada je u Petnjici kod Šavnika Radovan Karadžić bio veličan na skupu kojem je prisustvovao i predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić. Još je poraznije što je Želidrag Nikčević, član žirija koji je 1993. godine dodijelio Karadžiću nagradu, danas savjetnik Andrije Mandića i član ovogodišnjeg žirija za Trinaestojulsku nagradu, najveće državno priznanje, koja je ove godine posebno kompromitovana.

Kao grad koji je u najtežim vremenima čuvao duh zajedništva i poštovanja različitosti, Bijelo Polje i manifestacija “Ratkovićeve večeri poezije”, treba da nastave da budu mjesto spajanja različitih kultura i promocije književnosti, bez tereta zločina jednog čovjeka.

Daliborka Uljarević, Centar za građansko obrazovanje (CGO)
Tea Gorjanc Prelević, Akcija za ljudska prava (HRA)
Ervina Dabižinović, Centar za žensko i mirovno obrazovanje ANIMA
Demir Ličina, Udruženje “Štrpci – Protiv zaborava”
Velija Murić, Crnogorski komitet pravnika za ljudska prava
Dina Bajramspahić, građanska aktivistkinja
Jovana Marović, građanska aktivistkinja