U ponedeljak, 27. januara, navršava se 75 godina od oslobođenja 7500 zatvorenika koncentracionog logora Aushwitz (Aušvic), najvećeg i najozloglašenijeg logora nacističke Njemačke, koji se nalazio u Poljskoj. Rezolucijom Ujedinjenih nacija od 2005. godine ovaj dan se obilježava kao Međunarodni dan sjećanja na žrtve Holokausta.

Akcija za ljudska prava (HRA) odaje počast svim nedužnim žrtvama nacističkog terora i apeluje na Ministarstvo prosvjete da obezbijedi adekvatno obrazovanje mladih već u osnovnoj školi o zločinima do kojih su dovele ideologije fašizma i nacizma i tako utiču na iskorijenjivanje ideja koje negiraju ljudska prava. Prema istraživanju koje je 2018. godine objavio Centar za građansko obrazovanje, u završnom razredu osnovne škole, u kojem se izučava istorija XX vijeka, broj časova istorije je smanjen na svega 30 časova godišnje, i samo jedan čas nedjeljno.

Takođe apelujemo na Vladu Crne Gore i vlade drugih država na teritoriji bivše Jugoslavije, da se ove godine konačno dogovore o ponovnom uređenju zajedničkog izložbenog paviljona na prvom spratu barake 17 bivšeg logora Aušvic-Birkenau, koji je bio namijenjen čuvanju sjećanja na skoro 20.000 žrtava tog logora iz Jugoslavije, a koji je i ove godine ostao prazan. Poštovanje nedužnih žrtava i želja da se slični zločini spriječe, mora prevazići finansijske ili druge nesuglasice. Jugoslovenska izložba je bila otvorena 1963. godine, na inicijativu Saveza udruženja boraca narodnooslobodilačkog rata Jugoslavije i trajala je do 2005. godine, kada je zatvorena na inicijativu Hrvatske, s obrazloženjem da je zastarjela jer Jugoslavija više ne postoji. Od 2011. godine traju pregovori na nivou ministara kulture o tome kako da se taj prostor ponovo uredi i za to podijele troškovi. Posljednji sastanak je održan na Cetinju u junu 2019. godine.

Od 1941. do 1945. godine, samo u logor Aušvic deportovano je više od 1,3 miliona ljudi iz cijele Evrope od kojih je ubijeno najmanje 1,1 milion, skoro million Jevreja. Većina žrtava je ubijena odmah po dolasku u logor, u gasnim komorama, u kojima je dnevno stradalo 3.000 ljudi. Ostali su umirali od sistematskog izgladnjivanja, bolesti, prisilnog rada, strijeljanja i u medicinskim eksperimentima.

Holokaust (na grčkom znači “potpuno spaljen”) i Šoa (na hebrejskom znači “veliko stradanje” ili “velika nesreća”), izrazi su koji označavaju sistematski državni progon i genocid nad Jevrejima i drugim etničkim, vjerskim i političkim grupama ljudi tokom Drugog svjetskog rata od strane nacističke Njemačke i njenih saveznika. Procjenjuje se da je u Holokaustu ubijeno između devet i jedanaest miliona ljudi, neke procjene idu čak i do 26 miliona. Jevreja je najviše stradalo, oko šest miliona.

Antisemitizam ili mržnja iz predrasuda prema Jevrejima je u zabrinjavajućem porastu u svijetu. Agencija Evropske unije za osnovna prava (FRA) sprovela je u 2018. godini istraživanje u 12 država članica EU koje je pokazalo da 90% evropskih Jevreja smatra da je antisemitizam u poslednjih pet godina u porastu, a čak 85% da je antisemitizam najveći društveni ili politički problem u njihovoj zemlji. Broj zločina iz mržnje prema Jevrejima je u zabrinjavajućem porastu i u Sjedinjenim Američkim Državama.

Generalna skupština UN je 2005. usvojila rezoluciju o obilježavanju Međunarodnog dana sjećanja na žrtve Holokausta 27. januara. Rezolucija apeluje na sve članice UN da poštuju sjećanje na žrtve Holokausta i ohrabruje razvoj obrazovnih programa o istoriji Holokausta, i pokazivanje odlučnosti da se pomogne u spriječavanju genocida.