Poslije poravnanja pred Evropskim sudom za ljudska prava sa prvom petoricom radnika ”Radoje Dakić” AD Podgorica (odluka Šćepović and others v. Montenegro, 14561/08), Vlada treba da bez daljeg odlaganja isplati potraživanja i ostalih radnika tog preduzeća, kojima je na isti način, neizvršavanjem sudskih presuda u proteklih deset godina, država prekršila ljudska prava na pravično suđenje i na mirno uživanje imovine. Takav epilog već godinama zahtijevaju osnovni razlozi pravičnosti i vladavine prava. Najveća je nepopravljiva šteta prema više od 400 radnika koji su u međuvremenu preminuli bez ostvarivanja prava koje im je sud pravosnažno utvrdio.

Podsjećamo da je Evropski sud za ljudska prava još 2013. godine po istom principu presudio u korist Borislava Mijanovića, utvrdivši da država mora da odgovara za potraživanja prema preduzeću čiji je ona većinski vlasnik, kao što je ”Radoje Dakić” AD (Mijanović protiv Crne Gore, 19580/06). U tom predmetu je Crnu Goru pred Evropskim sudom za ljudska prava zastupao sadašnji potpredsjednik Vlade i ministar pravde Zoran Pažin.

Imajući u vidu praksu Evropskog suda za ljudska prava u nekoliko predmeta protiv Srbije i drugih država, Akcija za ljudska prava je još 2011. godine apelovala na Vladu da preuzme dugove prema radnicima svih privrednih društava u kojima je država većinski vlasnik, i konkretno radnika „Radoje Dakić“ AD Podgorica, čije je pravo na zaostale zarade bilo utvrđeno pravosnažnim i izvršnim presudama u junu 2006. godine, i koji od tada čekaju na njihovo izvršenje (vidi ”Ljudska prava u Crnoj Gori 2010-2011”, str. 41 i 362, dostupno na https://www.hraction.org/wp-content/uploads/Ljudska_prava_u_Crnoj_Gori_2010-2011.pdf).

Privredno društvo „Radoje Dakić“ AD Podgorica bilo je fabrika mašina koja je iz društvene svojine transformisana u akcionarsko društvo (AD) sa većinskim vlasništvom države, koja je tada imala oko 1122 zaposlena.

Skupština akcionara „Radoje Dakić“ AD je 28.07.2004.  usvojila Izvještaj o poslovanju i završni račun za 2003. godinu, u kojem su konstatovana potraživanja svih zaposlenih prema tom Privrednom društvu u ukupnom iznosu od 22.618.385,00 €, na ime neisplaćenih zarada za period od 01.01.1997. godine do 30.06.2003. godine. U skladu s tim, radnici su pokrenuli više parničnih postupaka pred Osnovnim sudom u Podgorici. U svim tim parničnim postupcima Osnovni sud je donio presude u korist oštećenih radnika AD „Radoja Dakića“, koje su postale pravosnažne i izvršne u junu 2006. godine. Ukupni broj povjerilaca je oko 1800 jer su preduzeće tužili i penzioneri i radnici kojima je ranije prestao radni odnos.

Na osnovu pravosnažnih presuda, pokrenut je izvršni postupak pred Osnovnim sudom u Podgorici, ali su pokušaji da se sprovede izvršenje, na novčanim sredstvima ili prodajom imovine izvršnog dužnika ostali bezuspješni.

Radi izvršenja pravosnažne presude, a imajući u vidu posebnu odgovornost države kao većinskog vlasnika, radnici su se obraćali gotovo svim nadležnim državnim institucijama i to: Zaštitniku ljudskih prava, Predsjedniku Vlade Crne Gore, Predsjedniku Crne Gore, stranim organizacijama, a godinama svakog mjeseca organizuju protesna okupljanja.

Predsjednik Vlade Crne Gore je 3. juna 2009, na zahtjev Zaštitnika ljudskih prava o mogućnosti rješavanja problema u „Radoje Dakić“ AD, uputio zvaničan dopis u kome je rečeno da Vlada ”nema obavezu da novac poreskih obveznika, čija je namjena precizno planirana, upotrijebi za izmirenje obaveza prema povjeriocima”.

Pet prvih radnika „Radoja Dakića“ AD su 5. marta 2010, podnijeli Predstavku Evropskom sudu u Strazburu, smatrajući da je propustima organa Države Crne Gore da izvrši pravnosnažnu presudu došlo do povrede njihovog prava na mirno uživanje imovine iz člana 1 Protokola br. 1.

U septembru 2013. godine, Evropski sud za ljudska prava je donio gore pomenutu presudu u predmetu Mijanović, koji se takođe ticao odgovornosti države za neizvršavanje presude protiv preduzeća ”Radoje Dakić”. Evropski sud je tom presudom utvrdio kršenje prava na pravično suđenje (čl. 6, st. 1 Evropske konvencije o ljudskim pravima) i prava na mirno uživanje imovine (iz čl. 1 Protokola 1 Konvencije) i konstatovao: ”… s obzirom na nalaz da država ima odgovornost za dug prema podnositeljki predstave u ovom predmetu, konstatuje se da država ne može kao opravdanje za predmetno neizvršenje da se pozove ni na nedostatak svojih sredstava niti na neimaštinu dužnika…”.

U slučaju Mijanović, kao i u ranijim slučajevima u kojima je po istom principu presuđeno protiv Srbije (Kačapor i dr. protiv Srbije, 2008; Ilić i dr. protiv Srbije, 2007; Kostić i dr. protiv Srbije, 2008; Marčić i dr. protiv Srbije, 2007), i u prvom slučaju presuđenom protiv Crne Gore (Bijelić protiv Crne Gore i Srbije, 2009) Evropski sud za ljudska prava je utvrdio da država krši pravo na pravično suđenje i mirno uživanje imovine ako ne upotrijebi sva dostupna zakonska sredstva da izvrši pravosnažne sudske odluke i onda kada je dužnik privatno lice, dok neposredan oblik kršenja prava na pravično suđenje uz povredu prava na mirno uživanje imovine postoji kada je država dužnik izvršenja, kao u slučaju radnika privrednog društva ”Radoje Dakić” AD, jer je većinski vlasnik.